- روش های پرداخت و عدالت
این الگو اثر عدالتی حائز اهمیتی دارد زیرا بیماران متعلق به طبقات اجتماعی _ اقتصادی پایین و گروه های اجتماعی حاشیه ای از سلامت کمتری برخوردار خواهند بود. در مواردی که پرداخت های مربوط به خدمات ویژه درسطح پایین تر نسبت به هزینه شان تعیین گردد یک مسئله موازی نمود پیدا می کند که این شیوه نیز می تواند به انصراف ارائه کنندگان منجر شود. به دلایل مربوط به عدالت، برنامه های پرداخت از سوی مصرف کننده باید (علی رغم هزینه های اجرایی و احتمال فساد این نوع ترتیبات) شامل معافیت های مبتنی بر نیاز باشند.
- سازماندهی و عدالت[۱۵]
تغییرات سازمانی می تواند مسائل عمده ای از لحاظ عدالت به همراه داشته باشند. تغییر گروه ارائه کنندگان (پرستاران در مقابل پزشکان) یا محل طبابت (درمانگاه محلی در برابر بیمارستان ها) می تواند بر موجود بودن فیزیکی یا موجود بودن اثربخشی گروه های فقیر یا گروه حاشیه ای اجتماعی تأثیر بگذارند.
- وضع مقررات و عدالت[۱۶]
کشورها ممکن است از وضع مقررات برای تقویت دسترسی عادلانه به خدمات سلامت استفاده کنند. به عنوان مثال بسیاری از کشورهای با درآمد متوسط و کم، تلاش کرده اند از وضع مقررات به منظور متقاعد کردن فارغ التحصیلان دانشکده های پزشکی و پرستاری به خدمت در مناطق محروم برای یک دوره ی زمانی استفاده کنند.
| برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت zusa.ir مراجعه نمایید. |
- تغییر رفتار و عدالت[۱۷]
در اینجا دو مسئله اصلی مطرح می شود اولی مربوط به اخلاق در بحث انگیزه هاست، البته مسئله عمیق تر مربوط به عدالت، فقر گروه هدفی است که قرار است کار با آن آغاز گردد. اگر یک برنامه تغییر رفتار بخواهد به توزیع عادلانه دست یابد آنگاه مجریان اصلاحات می توانند از یک ساختار مندرج قیمت برای محصول مشابه استفاده کنند به طوری که گروه های پردرآمدتر، بیشتر و گروه های کم درآمد، کمتر بپردازند. دومین مسئله اخلاقی آسیب پذیری افراد حاشیه ای از لحاظ فرهنگی نسبت به تلاش های مربوط به تغییر رفتار است(فتاح زاده ۱۳۸۴)
جایگاه مرکزی عدالت در تفکر مراقبت اولیه سلامت
۳۰ سال پس از ندای آلماتا در باره عدالت بیشتر در سلامت بیشتر نظام های سلامت جهان در تامین مالی همچنان بر روش ناعادلانه پرداخت مستقیم افراد بیمار یا خانواده های آنان در محل ارائه خدمت تکیه دارند. پرداخت های مستقیم مردم از مهمترین سرچشمه های بی عدالتی در سلامت و دست زدن به اصلاحات موثر درباره آن احتمالا ارزش بیشتری خواهد داشت. برخورد با عامل اجتماعی موثر بر سلامت و کمک به نظام های سلامت که در برقراری عدالت سهیم شوند نیاز به مداخله های متعدد دارد که شامل :
الف – کاستن از لایه بندی اجتماعی
ب – کاستن از درجه آسیب پذیری ها
ج – حفاظت در برابر مخاطرات سلامت
د – کاستن از نتایج پیامدهای نابرابر
و اما گام های اساسی :
۱ – حرکت به سوی پوشش همگانی : یکی از گام های اساسی در برقراری عدالت حرکت به سوی پوشش همگانی است ، یعنی تامین دسترسی همگان به سلسله ای از خدمات شخصی یا غیر شخصی سلامت که به آن نیاز دارند. همراه با حفاظت اجتماعی از سلامت آنان. پوشش همگانی به خودی خود ، برای رسیدن به هدف سلامت برای همه و عدالت در سلامت کافی نیست اما پایه اساسی و لازمه این امر است. در پرداختن به پوشش همگانی باید به ۳ وجه زیر توجه داشت:
الف – پهنای پوشش (افراد بیشتر) ، ب – ژرفای پوشش (تنوع خدمات) ، ج – بلندای پوشش (تامین از پیش پرداخت)
۲- گسترش مراقبت اولیه سلامت برای پر کردن شکاف دسترسی : این پوشش همواره برای مسئولان و تامین کنندگان مالی مطرح است که آیا باید چند خدمت معدود ر ابه سرعت به همگان رساند و یا با گسترش تدریجی ارئه خدمات ، بسته ای منطقی از خدمات را در اختیار عموم قرار داد.تجربه گسترش تدریجی نمونه ای موفق در ایران بود.
۳- غلبه بر جمعیت پراکنده : تامین دسترسی جمعیت های پراکنده به خدمات غالبا از هراس انگیز ترین چالش های مدیریت خدمات سلامت است. رویکرد جزایر سالم برای حل مشکلات سلامت و رفاه جمعیت های جزایر مناسب است. عدالت بدون وحدت و انسجام ملی میسر نمی شود.
۴- عرضه جایگزین های خدمات تجاری شده
۵-مداخله هدفمند برای سازوکارهای پوشش همگانی
۶-بسیج برای برملا ساختن نابرابری ها(بانک جهانی ۲۰۰۷)
اصلاح نظام تامین مالی سلامت برای دستیابی به عدالت
با توجه به موارد پیشین می توان گفت ، اصلاح نظام تأمین مالی سلامت از اولویت های اصلاحات نظام سلامت می باشد . اهداف چنین اصلاحی باید دقیقاً تعیین گردند. این موارد به عنوان اهداف پیشنهادی قابل طرح می باشند :
۱ -تأمین منابع با ثبات در میان مدت و طولانی مدت
۲- تثبیت منابع مالی مورد نیاز برای برنامه های اولویت دار نظام سلامت
۳ -کاهش پرداخت از جیب مردم
۴ -رفع موانع اقتصادی، دسترسی و بهره مندی از خدمات
۵ -عدالت در دسترسی و بهره مندی از خدمات
۶ -توجه به کارآیی و بهره وری در تخصیص منابع
۷ -تأمین کیفیت مناسب برای خدمات
چالش های نظام سلامت در موضوع عدالت
۱ مراقبت معکوس[۱۸]
در اغلب نظام های سلامت کسانی که بیشترین خدمات نیاز دارند، کمترین خدمات را دریافت می کنند.
۲ فقرآفرینی طبابت
۳ مراقبت های تجزیه شده[۱۹]
با شیوع بیماریهای مزمن و سالمندی جوامع ، تعداد بیمارانی که همزمان از چند عارضه رنج می برند و احتیاج به مراقبت طولانی مدت برای همه آنها دارند، در سراسر جهان رو به فزونی است. متاسفانه تخصص گرایی افراطی در طبابت منجر به این شده که مراقبت مداوم از این بیماران به صورت منسجم پاسخگو و به هنگام و با لحاظ کردن جنبه های پیشگیرانه کمتر ارائه شود.
۴ مراقبت غیر ایمن
آنچه امروزه به عنوان حاکمیت بالینی [۲۰]در برخی از کشورهای توسعه یافته دنبال می شود ، تلاشی است برای بهبود کیفیت مراقبت به ویژه در بخش های عمومی.
مهم ترین تعریف از حاکمیت بالینی بدین شرح است : چارچوبی که سازمانهای ارائه دهنده خدمات سلامت را موظف به رعایت اصول تعالی خدمات بالینی نموده و از این طریق آنها را در مقابل حفظ و ارتقای کیفیت خدماتی که ارائه می دهند پاسخگو می گرداند .حاکمیت بالینی را می توان به مثابه تغییر فرهنگیِ تمام نظام در نظر گرفت که سازمان را برای ارائه خدما ت سلامت مستمر، پاسخگو، بیمار محور و با کیفیت تضمین شده، توانمند می سازد.
۵ خدمات کاذب
در نظام سلامت خدمات باید مطابق نیاز و نه مطابق تمایل و درخواست ارائه شود. نیازهای کاذب و بعضا مضر ، فضای ارائه مراقبت ها را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار داده است.
۶ فقدان مسئول پایش عدالت در سلامت
۷ نگاه صرف اقتصادی به عدالت در سلامت
نظام سلامت باید عدالت محور باشد و نه تنها هزینه اثر بخش.زیرا برای سلامت نمی توان ارزش نهاد(لنکرانی ۱۳۸۹).
تعریف واژه ها:
- ۹۹/۱۲/۱۹