سایت مرجع دانلود پایان نامه - تحقیق - پروژه

به نقل از اولسون و همکاران (۲۰۰۳ )
فاستر[۱۲۶] ۱۹۹۷ در داویس[۱۲۷] (۱۹۹۹) عنصر زمان را نیز به مفهوم تاب آوری میافزاید و تفاوت بین کنار آمدن، سازگاری و تاب آوری را شرح میدهد. کنار آمدن به عنوان پاسخ دادن به یک موقعیت خصمانه یا چالش برانگیز است، و اغلب نوعی حالت تدافعی در طبیعت است. سازگاری واکنشهایی را شرح میدهد که از حالت تدافعی و حفاظتی به تطابق و کنار آمدن حرکت میکند به نحوی که به پیشرفت و بهبود موقعیت شخص میانجامد و سرانجام تاب آوری تغییر مثبت در گذر زمان است و به حفظ توانایی های کنار آمدن و سازگاری مرتبط است. بنابراین با کاهش خطر شخص تاب آور کنار آمدن و سازگار شدن با مصیبت (فلاکت) را تمرین کرده و به مرور زمان از آن بهتر استفاده میکند.
بحثهای نظری فراوانی در زمینه تاب آوری وجود دارد، امابا توجه به طبیعت پیچیده تاب آوری شواهد اندکی درباره جریان تاب آوری و این که چگونه آن را در دیگران پرورش دهیم بدست آمده است (وُلین[۱۲۸] و همکاران، ۱۹۹۹).
مداخلات تاب آوری
بسیاری از مداخلات مستند نشان داده اندکه رشد مثبت دوران کودکی باعث افزایش تاب آوری در برابر استرس زادهای منفی زندگی شده است. شکل(۱-۲) در قالب چارچوب تاب آوری ، نکات کلیدی مربوط به کاربرد پژوهش برروی سبب شناسی و مداخلات پیشگیرانه در جهت حمایت از تاب آوری درجوانان را نشان می دهد:
شکل(۱-۲ )چارچوب تاب آوری (کامپفر)
۱- Risk Factors 2- Protective Factors 3- Resilient Reintegration 4- Maladaptive Reintegration 5-Resiliency Processes 6- Internal Resiliency 7- Person- Environment Transactional Processes 8- Environmental Context 9- Stressors or Challenges 10- Perception 11- Reframing 12- Changing Environments 13- Active coping
در فرایند درمان تاب آوری کامپفرو بلوث[۱۲۹](۲۰۰۴ )بیان کرده اندکه والدین و مربیان می توانند از فرایندهای سرمشق دهی، مربی گری ،آموزش، نصیحت گویی، حمایت، تشویق و تقویت، ، تدارک دیدن فرصت، پرورش دادن و تشویق به تلاش در جهت چالشهای معقول وهدفمند برای تسهیل رشد کودک استفاده کنند. مطابق چارچوب تاب آوری، والدین یا سرپرستها باید از فرایندهای اجتماعی شدن برای ارتقا ویژگیهای تاب آورانه فرزندانشان در ۵ حوزه تاب آوری استفاده کنند:۱- انگیزشی/ معنوی؛ حمایت از رشد استعدادها، منحصر به فرد بودن، هدف گرایی، ثبات قدم و پشتکار، منبع کنترل درونی و داشتن معنی و هدف در زندگی. ۲- شناختی؛ مهیا نمودن فرصتهای آموختن دانش و مهارتهای تحصیلی، حمایت از رشد عزت نفس.۳- رفتاری؛ سرمشق دهی، مربی گری و تقویت صلاحیتهای رفتاری.۴- هیجانی؛ انعکاس احساسات، سرمشقدهی، تقویت مدیریت هیجانها.۵-فیزیکی؛ آموزش و تقویت بهداشت جسمی خوب و گزینههای سالم.
تاب آوری با خصوصیات شخصیتی متفاوتی در ارتباط است که در هفت ویژگی طبقه بندی شدهاند: شادی، خردمندی و بینش، شوخ طبعی، همدلی، کفایتهای عقلانی، هدفمندی زندگی و ثبات قدم. پژوهش ها حاکی است که مهمترین مشخصه ارتقاء دهنده تاب آوری معنای وجودی یا هدفمندی زندگی است. ساختن معنی برای زندگی از طریق هدفها، و رویاها و تمایل به استفاده از استعدادهای خویشتن برای اینکه دنیا را مکان خوب و نیکویی بسازیم به ما کمک میکند تا به موجودات تاب آوری در موقعیت های خیلی مصیبت بار تبدیل شویم. اخیراً روان شناسی مثبت برخی از عوامل شناختی- معنوی تاب آوری شامل شادی، خوش بینی، ایمان ،خلاقیت، امید و رویاها، خرد و فضیلت را مورد مطالعه بیشتر قرار داده است (کامپفر وسامرهایس،۲۰۰۶ ).
درهر حال در قالب رشد تئوریهای قابل آزمایش علمی در مورد تابآوری، مداخلات عملی چندی برای ارتقاء پیامدهای رشدی مثبت نوجوانان انجام گرفته است. با مرور ادبیات پژوهشی تابآوری روشن شده است که بیشترین فعالیتهای پژوهشی بر فرایندهای محافظتی در سه سطح فردی، خانوادگی و اجتماعی تأکید دارند. به عبارتی هر منبع محافظتی در هر سطحی از یک مرجع رشدی یک هدف مداخلهای برای ارتقاء تابآوری در افراد فراهم میکند ضمن اینکه ماهیت مداخله درهر سطحی ممکن است تفاوت معناداری داشته باشد ولی هدف، سازگاری موفقیت آمیز با تغییرات پیرامون فرد است و هر جا که افراد ازمنابع درونی و زمینه های اجتماعی و خانوادگی مناسبی بهرهمند باشند، دارای ظرفیت سازگاری سازنده با بدبختی و فلاکت هستند که این امر میتواند ارتقاء دهنده تابآوری باشد(اولسون، ۲۰۰۳).
تا ۱۰ سال پس از تحقیقات اولیه محققان بیشتر بر عوامل خطر آفرین و ویژگی های فردی و عوامل مرتبط با آنها یعنی نگرشهای فردی، عوامل، فرایندها و مکانیسمها تاکید داشتند. به عبارتی عقیده تاب آوری متشکل از ویژگی و یا یک صفت فردی نیست بلکه با یک سلسله از جریاناتی که مکانیسمهای کاملاً متمایزی را با خود به همراه میآورد، درگیر است (روتر، ۱۹۹۹). روتر پیشنهاد میکند، متخصصان بایستی نسبت به مداخلات مختصر با اهداف و فرضیه های آشکار اقدام کنند. اسکافیلد و بک[۱۳۰]( ۲۰۰۵ )نیز تاب آوری را بعنوان یک جریان فعال و قسمتی از دستور جلسات درمانی برای مددکاران اجتماعی، مربیان پرورشی و دیگران، توصیف میکنند. آنها اظهار میکنند در این شیوه میتوان با افزایش احساس امنیت، ایجادعزت نفس، ارتقاء تواناییها و با تلاش برای یک سری اهداف رشدی غالباً معتدل، باعث کاهش خطر و افزایش تاب آوری شد (بنقل از هارت،بلینکو وتوماس،۲۰۰۷ ).
پیشینه مداخلات تاب آوری در سطوح فردی، خانوادگی و اجتماعی
مداخله در سطوح فردی ممکن است برمحور پیشگیری و با هدف رشد مهارتها ومنابع سازگاری شخصی قبل از مواجهه مشخص با

فلاکتها و بدبختیهای زندگی واقعی باشد. به هر حال رایجترین مهارتها و منابع سازگاری در پاسخ به بحرانها ایجاد میشود واغلب در درون بافتی از درمان مواجه ای اتفاق میافتد. ضمن اینکه شناسایی منابعی که مورد توجه در مداخلات موثرهستند اهمیت دارد، تعیین این که چگونه این منابع به مراجعان منتقل شود هم به همان اندازه مهم است.مداخله در سطح خانوادگی بویژه در زمانی که نوجوان بیش از خانواده تمایل به گروه های همسال دارد نیز ضروریست درعین حال مداخلات در سطح خانواده همانند سطح فردی پیشگیرانه یا متمرکز بر مراقبت در مقابل بحرانها است. مداخله در سطح اجتماعی و محیطی نیز برای ارتقاء تابآوری جوانان مهم است در ادبیات پژوهش به دو محیط: محیط مدرسه و محیط اجتماعی وسیعتر اشاره شده است.جدول (۴-۲)خلاصه مداخلات تاب آوری را در دانش آموزان نشان می دهد:
جدول (۴-۲ )خلاصه تاب آور درمانی[۱۳۱]